Mogłoby się wydawać, że z perspektywy kota zabawa nie ma większego sensu – wydatkuje w ten sposób swoją energię, którą może przeznaczyć na zdobywanie jedzenia, traci czas, a czasem nawet zdrowie. Tymczasem obserwacje tego gatunku wskazują na to, że zabawa jest przez nie często i chętnie podejmowana.
Dlaczego tak się dzieje?

kociak, podejmując zabawę, zdobywa nowe umiejętności, uczy się w ten sposób polowania oraz granic bólowych (swoich oraz cudzych)

pozwala na rozładowanie napięcia i nadmiaru energii

jest dla niego źródłem pozytywnych emocji

pozwala na budowanie poczucia sprawstwa i własnej skuteczności

pozwala na stymulację funkcji poznawczych

pozwala się wyciszyć, skoncentrować i przekierować uwagę
Ponadto zabawa jest również wyznacznikiem dobrostanu kota – zwierzę, które jest chore, źle się czuje, odczuwa ból, lęk lub smutek, nie będzie chętne do podejmowania aktywności, które sprawiają mu przyjemność.
W warunkach domowych zabawa świetnie sprawdzi się w celu kanalizowania potrzeb łowieckich i domykania tzw. cyklu łowieckiego, czyli następujących po sobie zachowań w określonej sekwencji: polowanie -> złapanie -> zabawa -> jedzenie -> toaleta -> odpoczynek. Szczególnie ważnym elementem jest dla kota możliwość pochwycenia ofiary. Są to zachowania instynktowne, a niemożność zaspokojenia tych potrzeb może prowadzić do problemów behawioralnych i odczuwania frustracji. Co ważne, jeśli kot nie będzie polował w sposób kontrolowany przez opiekuna, może zacząć sam szukać sobie obiektu do takiej zabawy i zacząć np. „polować” na domowników lub przejawiać zachowania agresywne, wynikające z uczucia frustracji.
Zabawa pozwala również na budowanie lepszej relacji z innymi osobnikami w grupie, zarówno z człowiekiem, jak i z innymi zwierzętami.
W jaki sposób można zatem bawić się z kotem, aby zaspokajać jego potrzeby gatunkowe?

przede wszystkim warto zaplanować sobie sesje zabaw z kotem, najlepiej w porze jego naturalnej aktywności, czuli głównie o świcie i o zmierzchu, szczególnie warto wybawiać kota przed snem; wystarczy kotu poświęcić wówczas 5-10 minut, a takich sesji może pojawić się kilka w ciągu dnia

ważne, aby zabawa kończyła się dla kota sukcesem, tzn. złapaniem „ofiary”, np. w postaci smaczka, ulubionego przysmaku lub kawałka mięsa, w ten sposób kot czuje się nagrodzony i domykamy cykl łowiecki. Można w tym celu posłużyć się zabawkami w formie wędki lub sznurka, a na końcu pozwolić kotu wynieść upolowaną zdobycz do bezpiecznej kryjówki – jest to naturalne zachowanie, mające na celu ochronę przed potencjalną konkurencją

inne zabawki, które mogą posłużyć zabawie, to wszelkiego rodzaju piłki i kulki, które mogą toczyć się po podłodze i wzbudzać potrzebę gonitwy (uwaga – niektóre koty będą preferować grzechoczące zabawki, a inne nie). Również sprężynki często wzbudzają zainteresowanie kotów i chęć pogoni. Obiekty poruszające się będą przykuwać uwagę kota, a nie zabawki leżące na podłodze w bezruchu!

warto wypróbowywać wszelkiego rodzaju zabawki automatyczne, które są wprawiane w ruch (np. mechaniczne, nakręcane myszki, ruszające się piórka, elektroniczne biedronki) i mogą wzbudzać zainteresowanie kota

warto również wypróbować tzw. zabawki interaktywne, które pobudzają funkcje poznawcze zwierzaka, np. takie, w których można ukryć smaczki, a kot ma samodzielnie je z nich wydobyć. Zabawki tego typu stymulują umysł naszego kota, jednak należy pamiętać, aby zabawka nie była zbyt trudna, aby kot się nie zniechęcił i nie frustrował niepotrzebnie!

inną zabawką, która może skutecznie skanalizować instynkt łowiecki u kota to tzw. „kopacze”, dostępne są również z dodatkiem kocimiętki lub matatabi, które dodatkowo działają wyciszająco

szczególnie dla kotów aktywnych angażujące mogą okazać się zabawy z tzw. targetem, czyli celem, można do naprowadzania użyć wskaźnika lub wędki, np. z piórkami albo stworzyć kotu tor przeszkód i w ten sposób zaangażować się w zabawę z nim. Dla bardziej zaawansowanych opiekunów - można spróbować zabaw przy użyciu klikera

czego NIE robić – nie stosujmy zabaw przy pomocy laserka, gdyż bywają dla kotów frustrujące ze względu na niemożność złapania „ofiary” w postaci kropki; nie bawmy się również z kotem w berka, żeby nie tworzyć z siebie obiektu do polowania
WAŻNE

O czym należy pamiętać w trakcie zabawy z kotem

zabawę zawsze dobieramy do potrzeb i możliwości kota – ma sprawiać przyjemność, a nie być źródłem niepotrzebnej frustracji!

zabawa nie powinna być zbyt trudna, ani zbyt łatwa, aby nie zniechęcić kota

sesje zabawy warto zakończyć wysokomięsnym posiłkiem, aby kot czuł się usatysfakcjonowany podjętym wysiłkiem

mitem jest, jakoby starsze lub niepełnosprawne koty nie podejmowały zabaw – jak najbardziej warto z nimi się bawić, jednak należy dostosowywać czas i poziom trudności do ich możliwości

dobieramy zabawy do temperamentu kota i pod względem poziomu trudności – przykładowo, koty żwawe i energiczne chętnie skorzystają z zabawy wędką lub w gonitwy, jednak należy ją zakończyć aktywnością wyciszającą (np. lick matą lub matą węchową), aktywności tego typu nie tylko zaspokajają instynkt łowiecki (złapanie i spożycie ofiary), ale również odstresowują i uspokajają; natomiast koty lękowe mogą preferować spokojną zabawę z wędką z ukrycia, w mniejszym stopniu podejmując z nią interakcję, a w większym stopniu bazując na obserwacji, również z wysokości lub większego dystansu

nieużywane zabawki warto schować do pudełka/pojemnika, tak, aby ukryć je przez kotem i wrócić do nich za jakiś czas, w ten sposób kot się nimi nie znudzi, a rotacyjność wprowadzanych zabawek wzbudzi w nim dodatkową ciekawość

dobra zabawa wymaga interakcji – kot jest drapieżnikiem wyczulonym na ruch, dlatego statycznie leżące zabawki nie wzbudzą w nim większego zainteresowania

warto unikać nadmiaru zabawek, aby nie przestymulować niepotrzebnie kota i nie powodować wzrostu frustracji. Jednocześnie nie dopuszczajmy do zbyt ubogiego środowiska, aby nasz kot nie zaczął się nudzić i nie zaczął wykazywać zachowań niepożądanych, np. agresji w stosunku do opiekuna lub zrzucania różnych rzeczy

zabawa nigdy nie może doprowadzać do sytuacji, w której rozbawiony kot może wyrządzić nam krzywdę albo sobie – bezpieczeństwo własne i kota jest najważniejsze!

NIGDY nie zostawiamy kota samego z zabawkami, zwłaszcza wiszącymi! Mogą one stwarzać realne zagrożenie dla kota, np. poprzez uduszenie. Nie ma czegoś takiego, jak bezpieczne zabawki! Zawsze należy mieć kontrolę nad tym, czym w danym momencie bawi się nasz kot, aby zapobiec niepotrzebnej tragedii
Zabawa z kotem to świetny sposób na budowanie pozytywnej relacji z naszym zwierzakiem, która może sprawiać frajdę zarówno kotu, jak i człowiekowi! Dlatego warto wprowadzać ją jako element rutyny dnia codziennego.